Hợp tác xã Anh Thư

“Cá sơn rim nước mắm casori” – Hương vị từ rừng biển Rạch Gốc

Rạch Gốc quê tôi, mảnh đất tận cùng Tổ quốc, nơi con người sống giữa rừng ngập mặn và biển cả, lấy con nước lên xuống làm lịch sinh hoạt, lấy vuông tôm làm kế sinh nhai. Trong cái không gian ngập mặn ấy, cá sơn là loài cá nhỏ thường mắc lú theo con nước đã sống lại xem là loại vô giá trị. Bắt trúng cá sơn là cực nhọc, gỡ mệt mà chẳng ai mua. Nhiều người vớt bỏ nó như thứ phụ phẩm thừa thãi giữa mênh mông rừng biển.

Chính từ điều đó, tôi bắt đầu thấy xót. Bởi với tôi, không có sản vật nào là vô nghĩa, chỉ là nó chưa được nhìn đúng cách. Tôi còn nhớ rõ một buổi chiều mưa, mẹ tôi mang rổ cá sơn vừa gỡ ra chiên lên rồi rim với nước mắm, đường và vài trái ớt vườn. Bữa cơm đơn sơ trong gian bếp ấy đã để lại trong tôi một dư vị khó quên, đậm đà, cay nhẹ, ấm lòng giữa ngày gió chổi.

Lớn lên làm nghề chế biến thủy sản, tôi quyết định thử biến cá sơn thành đặc sản. Từ một món ăn ký ức, tôi và chị em trong Hợp tác xã bắt đầu thử nghiệm công thức: cá chiên giòn nhưng không nát, rim mặn ngọt hài hòa, giữ được vị quê mà phù hợp khẩu vị đa vùng miền. Mỗi mẻ làm ra đều là sự góp mặt của ý kiến khách hàng, bạn bè, khách du lịch gần xa.

Cá sơn được thu mua từ vuông tôm sinh thái, nơi người dân nuôi tôm kết hợp giữ rừng, không hóa chất, cá sống hoàn toàn tự nhiên. Nước mắm là loại công nghiệp đã qua kiểm định, an toàn, ổn định chất lượng. Gia vị chỉ là tỏi, ớt, đường thứ nào cũng quen thuộc, dân dã nhưng được nêm nếm bằng cả tình cảm và kinh nghiệm.

Chúng tôi làm sản phẩm trong quy trình khép kín, không thải bỏ ra môi trường. Đầu cá tận dụng làm nước mắm, chả cá, nước rửa cá được lắng lọc rồi tái sử dụng. Với chúng tôi, làm một món ăn ngon thôi chưa đủ, điều quan trọng là làm ra sản phẩm sạch, thân thiện, giữ được mối hòa thuận giữa con người và thiên nhiên.

Cái tên “casori” – viết tắt của Cà Mau – Sơn – Rim – cũng là một cách tôi gìn giữ và tôn vinh nơi sản sinh ra món ăn này. Nhưng sâu xa hơn, đó là hành trình mang trong mình: Cảm xúc – Sáng tạo – Rất rõ – Y chi là cá sơn người phụ nữ vùng biển là hành trình đánh thức điều bình dị, làm nên hương vị riêng cho vùng đất tận cùng Tổ quốc.

Giờ đây, khi thấy cá sơn rim Casori hiện diện trong các gian hàng đặc sản, trong giỏ quà du khách mang về, với tôi đó không chỉ là một món ăn được đón nhận. Mà đó còn là cả tuổi thơ, cả ký ức, cả sự bền bỉ của người dân Rạch Gốc: “rằng nếu biết trân quý điều bình dị, chính nó sẽ là điều quý giá nhất”.