Xã Quách Phẩm thuộc huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau là nơi có nhiều sông và kênh rạch thông ra biển, hình thành mạng lưới thủy triều vừa thuận tiện cho việc du nhập phù sa làm cho vùng đất luôn trẻ hóa, vừa tạo điều kiện phát triển giao thông, thủy sản trù phú quanh năm. Hàng năm, dòng sông ban tặng cho người dân nơi đây lượng phù sa, thủy sản tự nhiên dồi dào. Tôm ở đây thu hoạch mỗi tháng 2 lần theo “con nước ba mưới” và “con nước rằm”. Tôm hoàn toàn thiên nhiên, không sử dụng thức ăn công nghiệp và cũng không có thuốc kháng sinh. Cách đánh bắt cũng phải nương theo tự nhiên.

Tuổi thơ tôi gắn liền với những ngày theo chân cha rong rủi theo các kênh, gạch đặt lú, mò cua, bắt ốc,.. Mỗi bửa cơm gia đình, mẹ tôi luôn khéo léo nấu rất nhiều món ngon làm từ tôm, cá, cua,.. mà hai cha con tôi mang về. Riêng tôi thích nhất là ăn tôm khô và các món ăn được chế biến từ tôm khô như: tôm khô kho quẹt, tôm khô củ kiệu, gỏi xoài tôm khô, bắp xào tôm khô hay canh tôm khô nấu bí…do chính tay mẹ nấu. Vì tôi và cha thích nên lúc nào trong nhà cũng có sẵn một ít tôm khô để dành. Mẹ tôi bảo, chỉ có tôm đất sống đem làm khô là ngon nhất.

Tôm đất là loại tôm chỉ sống trong môi trường tự nhiên, sinh trưởng hoàn toàn dựa vào nguồn thức ăn thiên nhiên trong ao, vuông. Khác với các loại tôm nuôi công nghiệp, tôm đất Cà Mau có vị ngọt rất đặc trưng và giàu giá trị dinh dưỡng với hàm lượng canxi, magie, sắt,.. Tôm đất có màu nâu đỏ, không có mùi tanh và thân tròn hơn tôm biển, rất thích hợp để làm tôm khô, đặc biệt là loại tôm đất còn tươi sống vì dể tách vỏ, thành phẩm có màu cam đỏ tự nhiên và vẫn giữ được vị ngọt đặc trưng của tôm. Cứ trung bình 7-8 kg tôm tươi thì mới cho ra được thành phẩm 1 kg tôm khô. Thông thường công đoạn làm tôm khô gồm những bước như luộc, phơi (sấy), đập và tách vỏ. Trong đó, phần nêm muối ở khâu luộc tôm phải được căn chuẩn với lượng vừa phải. Nếu mặn quá thì lấn át vị đặc trưng thịt tôm còn nhạt quá thì thời gian bảo quản bị giảm. Công đoạn phơi nắng là bước quan trọng bởi dưới ánh nắng mặt trời, vị mặn của nước biển, vị ngọt của đất hòa quyền vào nhau và làm thịt tôm đậm đà hơn.

Tuy tôm đất phổ biến ở một số tỉnh, thành miền Tây như: Bến Tre, Bạc Liêu, Kiên Giang,.. nhưng tôm đất Cà Mau lại nổi trội hơn hẳn. Có lẻ do hợp thổ nhưỡng nơi đây mà chất lượng thịt tôm cũng ngon hơn những nơi khác. Vì lẻ đó, tôi luôn ấp ủ ước mơ mang giá trị tôm khô Cà Mau đến với người tiêu dùng khắp cả nước và ra thế giới. Trước đây, gia đình tôi có cơ sở thu mua tôm, lượng tôm đất thu mua lúc bấy giờ rất nhiều nhưng chỉ mua đi bán lại kiếm lời. Lúc rảnh rỗi thì tôi làm tôm khô để dự trữ phục vụ cho gia đình, đám tiệc hay tặng cho bạn bè, người thân nhân  các dịp Lễ, Tết. Tôm khô vừa ngọt, vừa dẽo dai đặc biệt là khẩu vị vừa ăn nên được mọi người ưa thích. Vậy là, năm 2012 tôi bắt đầu làm những mẻ tôm khô đầu tiên bán ra thị trường. Nhất là sau mỗi dịp Lễ, Tết nhu cầu người mua càng nhiều đôi lúc không đủ lượng cung, lợi nhuận từ việc bán tôm khô cũng giúp gia đình có thêm thu nhập.

Thời gian gần đây, gia đình tôi đã đầu tư thêm trang thiết bị, làm nhà sấy, chế tạo máy đập vỏ tôm,.. để tạo ra sản phẩm ngày càng chất lượng, tăng năng suất nhằm đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Năm 2022, Tổ hợp tác được sự hỗ trợ của Hội phụ nữ tham gia cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp”; tham gia Hội chợ xúc tiến thương mại tại tỉnh Cà Mau; cơ sở cũng được sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của các ngành chuyên môn từ huyện đến xã, Tổ hợp tác Tôm khô Nguyễn Thơ đã nâng lên thành Hợp tác xã và đang dần hoàn thiện để đăng ký sản phẩm OCOP.

Để đạt chất lượng cũng như uy tín đối với người tiêu dùng thì HTX Nguyễn Thơ có một quy trình sản xuất tôm khô đất đạt yêu cầu khi mua tôm đất tươi sống tại địa phương, phân loại kích cở, sơ chế sạch, luộc và sử dụng máy sấy năng lwuong mặt trời, máy đóng gói bao bì, kho lạnh,.. Đối với việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm luôn được HTX đặt lên hàng đầu và coi đây là yếu tôi quan trọng quyết định đến thành công trong xây dựng thương hiệu sản phẩm. Trong chế biến, HTX Nguyễn Thơ không sử dụng hóa chất, chất bảo quản, phẩm màu để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Nhằm giúp cho người tiêu dùng sử dụng thuận tiện, HTX đã đóng gói, hút chân không trong bao gói nhựa PA hoặc PE, bao bì sử dụng trong đóng gói đạt chất lượng an toàn thực phẩm và đa dạng về trọng lượng từ 250 garm, 500 garm và 1 kg theo nhu cầu của khách hàng, tạo thuận lợi cho nhiều đại lý cung cấp cho khách hàng theo yêu cầu.

Bên cạnh đó, HTX Nguyễn Thơ còn ứng dụng công nghệ số vào xây dựng, củng cố thêm nhiều tư liệu đưa sản phẩm lên các phương tiện thông tin truyền thông như: zalo, facebook, các nhóm, câu lạc bộ khởi nghiệp… nhằm thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng đối với sản phẩm tôm khô HTX Nguyễn Thơ.

HTX Nguyễn Thơ đang dần xây dựng được thương hiệu để cạnh tranh trên thị trường, tạo ra một “bước nhảy vọt” để đưa sản phẩm tôm khô vươn ra thị trường trong và ngoài nước. Tôm khô đất của HTX Nguyễn Thơ là đứa con tinh thần được tạo ra từ niềm tin và trách nhiệm, cùng sự khát khao tới tầm cao mới, vị thế mới, tỏa sáng trên thị trường